Konuyu hemen söyleyeyim; Deniz Otobüslerinin özelleştirilmesi.
Daha önce belediyeye ait olan İstanbul Deniz Otobüsleri, özelleştirme adı altında bir şirkete verildi.
Ancak yapılanın özelleştirme olduğunu söylemek mümkün değil.
Bunun adı olsa olsa iltizamdır, belki biraz daha hafif deyimle imtiyazdır, tekelleşmedir.
Bilmeyenler için iltizam nedir, onu yazayım önce.
İltizam Osmanlı dönemindeki bir uygulamaydı. Devlete ait gelirin bir kesime bağlanması demektir.
Osmanlının fetih dönemlerinde ele geçirilen araziler belli kişilere verilirdi. Bunların gelirleri has ve tımar adıyla sipahi, zaim, emin ve vezirlere arpalık adıyla sancak beyleri ve kale dizdar ve muhafızlarına, tahsisat adıyla vakıf kuruluşlarına ve hass-ı hümayun adıyla devlete verilirdi.
İltizam sahiplerine mültezim denirdi. Mültezimler bu toprakların gelirlerini sahipleri için toplarlardı. Mültezimler giderek devletin bu topraklardan toplayacağı vergileri de toplamaya başladılar.
Mültezimler, kira aldıkları öşür ve vergi gelirlerini toplamada o kadar ileri gittiler ki, devlet içinde devlet haline geldiler. İltizam usulünde kâr için herhangi bir sınır konmadığından mültezimler fakir halkı alabildiğine eziyorlardı. Nihayet İltizam usulünün fenalıkları görülmüş, 1694te bu usule bazı sınırlamalar getirilmiştir ama büsbütün ortadan kaldırılmamıştır. İltizam usulünün tamamen ortadan kalkması ancak Tanzimatla mümkün olabilmiştir. Bu tarihten sonra, devlet ......
Kaynak :
http://haber.gazetevatan.com/haberdetay.asp?Newsid=459744&Categoryid=4&wid=142
Köşe yazısının tamamını görmek için tıklayınız.
Anasayfa
